کاربرد سیلیکاژل در صنایع شیشه و سرامیک

سیلیکاژل،یک ماده پلیمری به شکل دانه های متخلخل و شفاف سیلیکون دی‌اکسید بوده که از سیلیکات سدیم، به صورت مصنوعی بدست میآید.این ماده شیمیایی،غیرآتش گیر،غیرسمی، واکنش پذیری کم و پایدار می باشد.

سیلیکاژل دارای رنگ های مختلف مثل نارنجی، آبی و بی رنگ است.

• سیلیکاژل نارنجی:

این رنگ سیلیکاژل، برترین نوع آن بوده و به علت عدم استفاده از نمک کبالت، جایگزین سیلیکاژل آبی شده است. هم چنین این ماده به عنوان عامل ترکیب شده، مانع تولید آلودگی در محیط زیست می شود. پس از اشباع، سیلیکاژل نارنجی به رنگ سبز تیره یا نارنجی کم رنگ در آمده و می توان در دمای 110 درجه سانتی گراد، دوباره آن را احیا کرد. در صنایع مختلفی که ارتباط مستقیم با محصولات دارند، می توان از این نوع سیلیکاژل استفاده کرد. معمولا سیلیکاژل در بسته های 2 در 3 سانتی متر، به عنوان رطوبت گیر و خشک کن استفاده می شود و از آثار مخرب رطوبت و مایعات در بعضی محصولات جلوگیری می کند.

• سیلیکاژل آبی:

از ترکیب سیلیکاژل و نمک کبالت، سیلیکاژل آبی بدست می آید. این نوع سیلیکاژل در شرایط فعال و غیرفعال یا همان اشباع، صورتی رنگ می شود. از سیلیکاژل آبی زمانی استفاده می شود که نسبت به رطوبت هوا از حساسیت بیشتری برخوردار هستند؛ به این دلیل که با اشباع یا غیر فعال شدن آن، کاملا قابل تشخیص است. از این ماده در صنایع غذایی و دارویی استفاده نمی شود. احیا آن در دمای 120 درجه سانتی گراد صورت می گیرد.

• سیلیکاژل بی رنگ: این نوع سیلیکاژل به دلیل فاقد رنگ بودن، تشخیص فعال یا غیرفعال بودن آن بعد از جذب رطوبت کار مشکلی است. به همین علت از کارت نشانگر رطوبت می-توان کمک گرفت.

نوع دیگر دسته بندی بر اساس شکل ظاهری، برای این ماده وجود دارد که در سه گروه قرار دارد:

 گروه اول: گلوله های متخلخل و روشن که قطر روزنه آنها 5/2 nm بوده و برای خشک کردن سطوح مختلف، به عنوان کاتالیست حامل، جدا کننده و جذب کننده در فشارهای متفاوت کاربرد دارد.

 گروه دوم: گلوله های سفید رنگ و شفاف که قطر منافذ آن ها بین 5/4 nm و 7 nm بوده و جهت خشک کردن مایعات و به عنوان کاتالسیت حامل استفاده می شود.

 گروه سوم: ماده ی سفاف و متخلخل که به عنوان ماده اولیه، برای ساخت بسته سیلیکاژل استفاده می شود.

برای اولین بار در زمان جنگ جهانی دوم از سیلیکاژل جهت نگه داری پنی سیلین استفاده شد و امروزه به عنوان مؤثرترین و قوی ترین ماده رطوبت گیر استفاده می شود. رطوبتی که در هوا موجود است، در مراحل تولید، نگه داری و جابجایی محصولات آسیب وارد می کند. از جمله این خسارات می توان به بوی نم و رطوبت، خوردگی، کپک زدگی، قارچ زدن، زنگ زدگی و... اشاره کرد. سیلیکاژل مولکول های آب را جذب کرده و به این ترتیب رطوبت نسبی محیط پیرامون آن کاهش یافته و هرنوع کالایی را در مقابل آسیب ها و آثار زیان بار رطوبت در زمان نگه داری و حمل و نقل محصولات محافظت می کند.

در صنایع مختلفی از سیلیکاژل به صورت بسته بندی های مختلف استفاده می شود از جمله:

 در بسته ندی کیف و کفش، غذا، پودر، صنایع دستی و چرم، اشیاء حساس و کوچک و....

 دارویی و آزمایشگاهی (مواد شیمیایی، غذایی، دارویی و ...)

 موزه ها و آثار باستانی (اسناد ارزشمند و مهم، کلکسیون تمبر و عکس، سکه، جواهرات و...)

 خشک کن جذبی هوا

 ساخت تجهیزات نظامی

 صنعت شیشه و سرامیک

همانطور که گفته شد، سیلیکاژل در صنعت شیشه و سرامیک، نیز کاربرد دارد. شیشه به شکل های مختلفی تولید و استفاده می شود. برای ساخت ظروف آزمایشگاهی، ساخت شیشه های مسطح که در نوع مختلف ساده و مشجر تولید شده و کاربردهای متفاوتی دارد که بیشترین کاربرد آن در ساختمان به عنوان در و پنجره می باشد. شیشه به شکل های متفاوت از جمله شیشه های شفاف، نیمه شفاف و رنگی، دوجداره، عایق حرارت، سکوریت و .... ساخته می شود.

شیشه های دو جداره، از دو لایه ساده (گاهی رنگی می باشند)، که موازی یکدیگر قرار دارند و درزها یا لبه های آن ها هوابندی شده، ساخته شده است. برای جلوگیری از ایجاد رطوبت، فضای بین شیشه ها با مواد خشک کننده از جمله سیلیکاژل پر شده است. در بعضی موارد نیز برای جلوگیری از تشکیل رطوبت بین شیشه ها، خلا ایجاد می شود. این شیشه ها در بسیاری از ساختمان ها از جمله فرودگاه، بیمارستان ها و هتل کاربرد دارد، به این دلیل که این نوع شیشه عایق صدا، گرما و سرما می باشد.