کربنات سدیم به عنوان تنظیم کننده PH آب

کربنات سدیم به عنوان تنظیم کننده PH آب

کربنات سدیم، ترکیب جامد سفید رنگ با خاصیت قلیایی است که در صنایع مختلفی نظیر تولید مواد غذایی، صنعت شیشه گری، تهیه انواع پودر خوراکی و آشپزی، صنایع شیمیایی، تصفیه آب و فاضلاب، رسوب زدایی از تأسیسات پالایشگاهی و ... به کار می رود. این نمک معدنی با نام متداول سودا اَش شناخته می شود و در آب، محلول است. یکی از کاربردهای اصلی این ترکیب معدنی، استفاده از آن برای تنظیم میزان PH آب است.

اسیدیته آب در صنایع تصفیه آب و فاضلاب، پساب واحدهای پالایشگاهی و همچنین استخرها اهمیت زیادی دارد. به عبارت ساده تر، PH آب در محیط های مختلف می تواند پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین اسیدیته بر نحوه فعالیت باکتری ها و موجودات ذره بینی آب نیز اثر دارد، به همین دلیل حضور ترکیباتی که قادر هستند PH آب را به سمت اسیدی بودن یا قلیایی شدن سوق دهند، لازم می باشد.

چرا استفاده از کربنات سدیم برای تنظیم PH آب استخرها اهمیت دارد؟

دو ماده شیمیایی اصلی با ماهیت اسیدی و قلیایی برای آب استخرها مورد بررسی قرار داده می شوند. همانطور که می دانید استخرها محل شنا و تفریح افراد هستند و به همین دلیل به نوعی می توان گفت سلامت آب، سلامت افراد را نیز تضمین می کند. گندزدایی و ضد عفونی کردن آب استخرها در درجه اول اهمیت قرار دارد. برای این کار معمولاً ترکیبات کلرین حاوی اتم کلر به آب استخر افزوده می شود. در این حالت PH آب استخر تا حدی اسیدی می شود تا میکروب ها را از بین ببرد؛ اما آیا عدد اسیدیته آب در این مورد، مهم است؟

میزان متعادل که برای PH آب استخرها در مراجع و منابع بیان شده است، حدود 5/6 تا 5/7 است. هنگامی که میزان اسیدیته آب افزایش پیدا کند، آب خاصیت اسیدی پیدا کرده و از چند لحاظ برای استخرها مشکل ساز می شوند. افزایش بیش از حد غلظت کلر در آب منجر به افزایش میل ترکیبی این اتم شده و به این ترتیب زمینه برای واکنش شیمیایی درون آب استخر فراهم می شود. مهم ترین و مخرب ترین پدیده ناشی از اسیدی شدن آب استخر، خوردگی کف و بدنه استخر است.

در آب اسیدی، تمام تجهیزات یک استخر نظیر لوله ها و پمپ ها و سایر اتصالات در معرض خطر خوردگی و تخریب قرار می گیرند. علاوه بر صدمات فیزیکی به محیط، اسیدی بودن آب می تواند سوزش پوست و چشم شناگران را موجب شود. به این ترتیب استفاده از ترکیباتی که PH آب را در حد قلیایی، خنثی کنند، مانند کربنات سدیم، لازم و ضروری است.

ترکیب کربنات سدیم چگونه موجب تنظیم PH آب استخر می شود؟

اندازه استاندارد PH آب استخر در محدود 2/7 تا 8/7 است. بنابراین اگر قرار باشد از کربنات سدیم برای تنظیم PH استفاده شود، ابتدا باید میزان اسیدیته و یون های آب به دقت اندازه گیری گردد. این ماده در مخازن ورود مواد، قبل از پمپ اضافه می شوند. البته لازم است میزان دقیق مورد نیاز این ماده برای افزایش PH آب رعایت شود. اگر PH به سمت قلیایی بیشتر حرکت کند می تواند موجب سوزش پوست شود.

نقطه مقابل قلیاییت آب، اسیدی کردن آن است. از این روش زمانی استفاده می شود که PH آب به شدت قلیایی است. در این حالت استفاده از ترکیبات اسیدی مانند اسید کلریدریک یا اسید سولفوریک با غلظت پایین می توانند PH را به حد خنثی تبدیل کند.

چرا PH آب استخرها افزایش پیدا می کند؟

عوامل زیر می توانند میزان PH آب را در حد قلیایی افزایش دهند:

• افزایش مقادیر بیش از حد مجاز از کربنات سدیم

• افزایش غیر استاندارد هیپوکلریت سدیم به آب

• افزایش سود

• حضور ترکیب بی کربنات سدیم در آب

• رشد جلبک ها در استخر

• حضور یون های مختلف در آب استخر

میزان کربنات سدیم که برای تنظیم PH آب استفاده می شود به حجم کل استخر، عدد PH نهایی و غلظت این نمک معدنی بستگی دارد. روش این کار در مراجع استاندارد آب موجود و قابل دسترسی هستند. با توجه به اینکه سود مایع و کربنات سدیم هر دو می توانند محیط آب را قلیایی کنند، اما چون خاصی قلیایی سود بسیار بیشتر از کربنات سدیم است پیشنهاد می شود از نمک سودا اَش استفاده شود؛ در غیر این صورت بهتر است از سود مایع با غلظت کم استفاده گردد.