تری اتیلن گلایکول، TEG یا تری گلایکول، مایعی بدون بو، شفاف و دارای ویسکوزیته بالا است. از این ترکیب به عنوان پلاستی سایزر پلیمرهای وینیل استفاده می شود. این ترکیب آلی در صنایع مختلف کاربرد دارد و یکی از مشتقات نفتی به شمار می رود. در حال حاضر، انواع اتیلن گلایکول ها جزو پرمصرف ترین مواد نفتی هستند و میزان تقاضا در بازار برای آنها زیاد است. از تری اتیلن گلایکول به عنوان مایع ضد عفونی کننده و یا افزودنی به مایعات هیدرولیک ترمز خودروها استفاده می شود.
خواص فیزیکی و شیمیایی تری اتیلن گلایکول
تری اتیلن گلایکول یک ساختار پیوسته و مشابه از ترکیبات دی هیدروکسی الکل است. ویسکوزیته بالای این مایع شفاف موجب شده است نقطه جوش آن افزایش یابد. این مایع در آب محلول است و در فشار 325/101 کیلو پاسکال، دارای نقطه ذوب 5/286 درجه سانتی گراد می باشد. این ترکیب در دمای حدود 7- درجه سانتی گراد منجمد می شود. تری اتیلن گلایکول در حلال هایی نظیر اتانول، استون، استیک اسید، گلیسرین، پیریدین و آلدهیدها حل می شود؛ همچنین TEG در دی اتیلن اتر به طور جزئی حل شده اما در چربی ها، روغن ها و اغلب هیدروکربن ها نامحلول است.
کاربردهای تری اتیلن گلایکول
تری اتیلن گلایکول برای حذف آب از گاز طبیعی در صنایع نفت و گاز به کار می رود. از این ترکیب برای آب زدایی از سایر گازهای طبیعی نظیر کربن دی اکسید، سولفید هیدروژن و سایر گازهای اکسیژنی نیز استفاده می شود. فرآیند حذف آب از گازهای طبیعی در صنعت اهمیت زیادی دارد چرا که این گازها باید در خطوط انتقال گاز در مسیرهای مختلف و شرایط آب و هوایی متنوع مصرف شوند به همین دلیل وجود آب در گازها می تواند احتمال انجماد و بروز مشکلاتی نظیر تخریب لوله های گاز و انفجار را در پی داشته باشد.
تری اتیلن گلایکول در تماس با گازهای طبیعی قرار می گیرد و آب آن را خارج می سازد. این ترکیب در دمای بالا حرارت داده می شود و سپس از سیستم فشرده سازی عبور می کند؛ این فرآیند موجب می شود مولکول های آب حذف شوند و ماده گلایکول برای مصارف بعدی جدا گردد؛ تری اتیلن گلایکول که از این طریق به دست می آید به قدر کافی حاوی ماده بنزن است به همین دلیل این ترکیبات را در دسته مواد زائد خطرناک طبقه بندی می کنند ( غلظت بنزن در این حالت بیشتر از حدود 5/0 میلی گرم در هر لیتر است).
تری اتیلن گلایکول یک ماده ضدعفونی کننده نسبتاً خفیف است که برای از بین بردن باکتری ها، ویروس های آنفولانزا نوع A و قارچ اسپور پنیسیلیوم به کار می رود. با این حال، سمیت فوق العاده کم این ترکیب موجب شده است در بسیاری از کاربردها سازگاری داشته باشد. طی دهه های 1940 تا 1950، مطالعات تحقیقاتی بسیار گسترده ای بر روی این ماده و خاصیت ضدعفونی کننده آن در مورد انواع میکروارگانیسم ها انجام گرفت. ذکر تمام این موارد از موضوع این بحث خارج است؛ برای مطالعه بیشتر در مورد این تحقیقات علمی می توانید به منبع مندرج در پایان مطلب مراجعه نمایید.
روش تولید تری اتیلن گلایکول
ترکیب تری اتیلن گلایکول به صورت صنعتی تحت واکنش های شیمیایی اکسیداسیون اتیلن در دمای بسیار بالا و در حضور کاتالیزور اکسید نقره تولید می شود. محصول های متنوعی از اتیلن گلایکول (مونو – دی – تری اتیلن گلایکول) تحت فرآیند هیدراسیون اتیلن اکساید تولید می شوند.
تماس با مایع تری اتیلن گلایکول موجب التهاب و تحریک چشم ها می شود که با خارش شدید همراه است. استنشاق بیش از حد بخارات این مایع بسیار خطرناک است. اثرات حادی برای تماس پوستی با این مایع ثبت نشده است. برای دفع پسماندهای حاوی این ترکیب توصیه می شود به قوانین محلی مراجعه گردد.
برای دفع و حذف تری اتیلن گلایکول از یک مکان، ابتدا آن را به آب آغشته کنید و سپس با مواد جاذب رطوبت خشک کرده و به مخزن دفع زباله انتقال دهید. برای دفع در مقیاس بزرگ تر توصیه می شود سطح یا مکان مورد نظر را با مواد بی اثر جاذب آغشته کرده و سپس با آب تمیز نموده و از طریق سیستم دفع بهداشتی فاضلاب، آن را انتقال دهید.
مخازن و بشکه های حاوی مایع تری اتیلن گلایکول باید در محل خشک و خنک و به دور از مواد اکسید کننده قوی نگهداری شوند؛ مکان انبار باید از تهویه مناسبی برخوردار باشد و منابع حرارتی، گرما و حریق در نزدیکی مخازن وجود نداشته باشد.
دیدگاه شما درباره این مقاله چیست ؟
شما می توانید در این بخش تجربیات و نظرات خود را با ما و کاربران ایران بالابر به اشتراک بگذارید.
نیاز به مشاوره دارید؟
بدون تردید با ما تماس بگیرید کارشناسان پترو آکام آماده پاسخگویی و ارائه مشاوره در زمینه محصولات ، حمل ونقل ،ترانزیت و ترخیص کالا هستند