کاربرد آب اکسیژنه ترک در صنایع غذایی

آب اکسیژنه یا هیدروژن پراکسید با فرمول شیمیایی H2O2، یک اکسید کننده قوی بوده که به عنوان سفید کننده کاربرد زیادی دارد. هیدروژن پراکسید یک مایع رقیق می-باشد که به رنگ آبی بوده و تولید آن بسیار مشکل است. آب اکسیژنه موجود در داروخانه ها محلولی از این ماده و آب است که در 100 قسمت آن، سه قسمت آب اکسیژنه می اشد.

آب اکسیژنه

آب اکسیژنه یا هیدروژن پراکسید با فرمول شیمیایی H2O2، یک اکسید کننده قوی بوده که به عنوان سفید کننده کاربرد زیادی دارد. هیدروژن پراکسید یک مایع رقیق می باشد که به رنگ آبی بوده و تولید آن بسیار مشکل است. آب اکسیژنه موجود در داروخانه ها محلولی از این ماده و آب است که در 100 قسمت آن، سه قسمت آب اکسیژنه می باشد. این ماده بی رنگ و بی بو و کمی دارای خاصیت اسیدی می باشد و مزه تلخ دارد. در اثر تجزیه هیدروژن پراکسید، رادیکال های OH آزاد می شود که بیشتر از چند ثانیه در دسترس نبوده و طی این مدت مواد معدنی و آلی را با خاصیت اکسید کنندگی خود، اکسید می کند. از این ماده در صنایع مختلفی از جمله صنعت دارویی، بهداشتی، کاغذسازی، هوا فضا، نظامی، رنگ، تصفیه آب و پساب، نساجی و صنایع غذایی به منظور رنگ بری و گندزدایی استفاده می شود. در داخل کشور هیدروژن پراکسید با گریدهای غذایی و صنعتی متفاوت با درجه خلوص 30% الی 70% کاربرد دارد.

آب اکسیژنه ترک ماده ای شیمیایی بوده که در آزمایشگاه های تحقیقاتی و صنایع کاربردهای زیادی دارد. برای افزایش سرعت بعضی واکنش های شیمیایی، از این ماده استفاده می شود. واکنش-هایی که با هیدروژن پراکسید انجام می شوند، از نظر اقتصادی و زیست محیطی ارزش بیشتری دارند. یکی از این روش ها فرآیند اکسایش شیمیایی فنتون یا اکسایش در حضور کاتالیست ها می باشد.

• ویژگی های آب اکسیژنه:

• آب اکسیژنه خوراکی خالص معمولا بی رنگ و گاهی مواقع آبی کمرنگ است.

• با گذشت زمان آب اکسیژنه تجزیه و به آب و اکسیژن تبدیل می شود. این فرآیند در محیط اسیدی آهسته و در محیط بازی با سرعت بیشتری نسبت به محیط خنثی صورت می گیرد.

• در صورتی که هیدروژن پراکسید مدتی طولانی انبار شود، کاملا تجزیه و تبدیل به آب خواهد شد.

• آب اکسیژنه یک ضدعفونی کننده بسیار قوی است.

هیدروژن پراکسید در دو مدل خوراکی و صنعتی موجود است. مدل خوراکی این ماده شیمیایی اغلب در کارخانه های تولید محصولات تتراپک کاربرد داشته و نوع صنعتی آن در صنایع مختلف به منظور رنگ بری و ضد عفونی کردن محصولات استفاده می شود.

آب اکسیژنه صنعتی به دو روش تولید می شود. روش اول از طریق ترکیب هیپراکسیدها با سولفوریک اسید رقیق و روش دوم در اثر ترکیب آنترانیکون با هیدروژن که مجاور کاتالیزگر پالادیم قرار گرفته، می باشد.

فواید و کاربردهای هیدروژن پراکسید:

از این ماده برای سفید شدن و از بین بردن لکه های پوست و همچنین رفع بوی بد بدن استفاده می شود. برای شست و شوی جراحات، سفید کردن لباس ها، درمان قارچ پا، سفید کردن دندان ها، بهبود لکه های پوستی و شست و شوی دهان و لثه از هیدروژن پراکسید می توان استفاده کرد.

کاربرد آب اکسیژنه در صنایع غذایی:

1- روغن های حیوانی، گیاهی و چغندر قند: به منظور سفید کردن روغن های حیوانی و گیاهی از جمله روغن ماهی، از هیدروژن پراکسید استفاده می شود. این ماده برای تصفیه چغندر قند نیز کاربرد زیادی دارد.

2- بسته بندی و استریل کردن: جهت افزایش مدت زمان نگهداری و ماندگاری کیفیت مواد غذایی از جمله فرآورده های لبنی، شیر، نوشیدنی ها، سس و آب میوه ها، در طی عملیات بسته بندی این محصولات در قوطی ها، تیوب و بطری فرآیند استریلاسیون صورت می گیرد که در این عملیات استریل کردن، آب اکسیژنه وظیفه ضد عفونی کردن مواد غذایی را دارد. عملیات استریلاسیون مواد غذایی به وسیله هیدروژن پراکسید، به دو روش اسپری کردن و غوطه ور سازی انجام می گیرد. در روش اسپری ابتدا تیوب و قوطی های مواد غذایی ساخته می شود، سپس با توجه به اندازه های آن بین 1/0 تا 1 میلی لیتر هیدروژن پراکسید 35 درصد به درون آن اسپری می شود. به منظور تبخیر شدن هیدروژن پراکسید مواد غذایی که در ظروف نگهداری باقی مانده، هوای گرم به درون آن اسپری شده و سپس با مواد غذایی پر و مهر و موم می شود. بنابراین آب اکسیژنه مورد استفاده باید هیچ گونه ناخالصی نداشته باشد.

در روش غوطه ور سازی، مواد بسته بندی شامل کاغذهای چند لایه یا ورق، روکش آلومینیومی و پلاستیک، جهت ضدعفونی کردن و میکروب زدایی، در حمام آب اکسیژنه 35% با دمای 40 الی 80 درجه سانتی گراد غوطه ور می کنند. پس از آن رول های بسته بندی را از محلول آب اکسیژنه خوراکی خارج کرده و وارد بخش تولید قوطی برای قرار گرفتن مواد غذایی در آن ها می شوند. هیدروژن پراکسید مورد استفاده، برای این که طی مدت غوطه ور سازی سریع تجزیه نشود، باید بسیار پایدار باشد.

علاوه بر این موارد گفته شده، از آب اکسیژنه به منظور ضدعفونی کردن مخازن، تجهیزات، ظروف، لوله ها نیز استفاده می شود.