کاربرد سود پرک در صنایع چرم سازی

سود پرک یا کاستیک سودا با فرمول ساختاری NaOH، یکی از مواد اولیه موثر و پرکاربرد در صنایع مختلف از جمله صنایع نفت و پتروشیمی، صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی، شوینده، آب و فاضلاب و... می باشد. این ماده در الکل، آب و لیکول محلول بوده و برای تنظیم PH و تولید نمک های سدیم کاربرد دارد. انحلال کاستیک سودا در آب یک فرآیند گرماده است و گرمای زیادی در اثر انحلال آن در آب آزاد می شود. PH محلول بدست آمده بالا بوده و بسیار لغزنده است. در حالت کلی زمانی که کاستیک سودا در آب حل شود، خوردگی بیشتری ایجاد خواهد کرد. حلالیت سدیم هیدروکسید در متانول و اتانول کمتر می باشد در حالی که این ماده در اتر و سایر محلول های غیرقطبی نامحلول است. هم چنین سود پرک به عنوان لوله بازکن بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. سالانه در سراسر کشورهای جهان، ده ها میلیون تن از این ماده تولید شده و در صنایع مختلف تولیدی و خدماتی مصرف می شود.

سود سوز آور جامد یا سود پرک 99 درصد، جامد سفید رنگ و به شکل پرک یا پولک و یا گرانوله بوده که آب و گاز کربنیک موجود در محیط اطراف خود را به شدت جذب می کند و درصد خلوص آن کاهش می یابد. به همین دلیل باید در کیسه هایی محفوظ که راه ورود هوا و رطوبت ندارد، بسته بندی شوند. غلظت های متفاوتی از کاستیک سودا قادر به از بین بردن آلودگی و چربی از سطوح مختلف می باشد. هم چنین برای تولید کاغذ، پارچه، صابون و شوینده، محصولات نفتی و تولید آلومینیوم از این ماده شیمیایی استفاده می شود. در بازار به فرم پولک این ماده، سود پرک و به فرم گرانوله آن، سود گرانول گفته می شود.

در صنعت تولید آلومینیوم، از سود سوزآور جهت رسوب گذاری آلومینا و حل کردن ماده اولیه ساخت آلومینیوم که سنگ معدن بوکسیت می باشد، استفاده می کنند. هم چنین این ماده به عنوان براق کننده شیمیایی محصولات آلومینیومی استفاده می شود. در فرآیند صابون سازی، سود کاستیک چربی به صابون های سدیمی محلول در آب تبدیل می شود. در صنعت نساجی برای تمیزکاری، افزایش براقی، سفید کردن و استحکام و دوام پارچه از سود کاستیک استفاده می کنند.

برای کاربردهای کاستیک سودا در صنعت نفت و پالایش می توان به نقش این ماده به عنوان جاذب دی اکسید کربن در برش های سبک و هم چنین به عنوان جاذب سولفیدها در فرآیندهای خالص سازی برش-های نفتی اشاره کرد. سود پرک به همراه کلر در عملیات شیرین سازی هیپوکلریتی که به منظور حذف ترکیبات گوگردی انجام می-شود، اشاره کرد.

صنعت چرم سازی از جمله معدود صنایعی است که در آن طی مراحل مختلف، یک ماده خام طبیعی را به محصول استاندارد تبدیل می-کنند. در این صنعت از سود پرک بسیار استفاده می شود. در گذشته نزدیک به سه ماه طول می کشید تا چرم به روش سنتی تولید شود. در صنعت چرم سازی پس از انجام مراحل حذف پشم و پروتئین-های غیر الیافی و موزدایی به وسیله آهک، برای چربی زدایی از سود پرک استفاده می کنند. پوست بعضی حیوانات از جمله گوسفند و سگ دارای چربی بوده که باید این چربی ها پیش از عملیات دباغی حذف شوند.

کاستیک سودا دارای خاصیت خورندگی بالایی بوده و چربی را به مقدار زیاد در خود حل می کند. به همین علت در کارگاه های چرم سازی و دباغی و کارخانجات به کمک سود پرک ، چربی را از بین می برند.

در کارخانه های چرم سازی ابتدا کراتین مو و پشم را در معرض ماده قلیایی قرار داده که به وسیله هیدروکسید، پیوند سولفور- سولفور در زنجیره سیستینی شکسته می شود. مو در ریشه که به شکل رشد نیافته آن است، ابتدا به وسیله قلیا مورد حمله قرار گرفته و پس از خیساندن پوست طی زمانی مشخص در محلول قلیایی سدیم هیدروکسید (سود مایع) و سدیم سولفیت که نقش عامل کاهنده را دارد، ریشه های مو از بین خواهند رفت. ولی هنگام موزدایی پوست بره و گوسفند، از سدیم سولفید و سدیم هیدروکسید در سطح داخلی پوست استفاده می کنند؛ به این صورت که محلول قلیایی با نفوذ به درون پوست، ریشه را مورد حمله قرار داده و به این ترتیب مو و پشم خیلی راحت با کشیدن از پوست جدا خواهند شد. این عملیات اساس فرآیند موزدایی پشم به وسیله مواد قلیایی، از جمله سود سوزآور بوده که در سراسر جهان بخش قابل توجهی از تولید چرم را تشکیل می دهد.